බණ්ඩාරනායක ශ්රීමතා යයි ඉතිහාසය පුරාවට පුම්බා තැබූ පුද්ගලයා ශ්රී ලංකාවේ අනාගත පරපුරට කල කොඩිවිනයේ ප්රතිඵල දශක කිහිපයක් ඔස්සේ විපාක දෙමින් ඇත. කන්නන්ගරයන් විසින් නිදහස් අධ්යාපන පනත ගෙනඒමට සැරසෙද්දී, ඔහු මුණ ගැසුනු බණ්ඩාරනායක, "මොකක්ද Cris මේ කරන්න යන්නේ? අපට ගහකින් ගෙඩියක් කඩාගන්න කොල්ලෙක් නැතිකරන්නද යන්නේ " යයි විමසු බව ප්රසිද්ධ කරුණකි. මින් නොනැවතුන බණ්ඩාරනායක, නිදහස් අධ්යාපන පනතට විරුද්ධව තම චන්දය පාර්ලිමේන්තුවේදී භාවිත කරන ලදී. කෙසේනමුත් බණ්ඩාරනායක වැනි කුහකයන්ට එදා නිදහස් අධ්යාපන පනත පරාජය කිරීමට නොහැකි විය. එමනිසා බලයට පත්වූ විගස බණ්ඩාරනායක කලේ ඉංග්රීසියෙන් පැවතුන අධ්යාපනය සිංහලයට පෙරලීමයි. මෙය එකල ගුරුවරුන්ටද මහත් ජංජාලයක් වූ අතර
ඉංග්රීසි නොදන්නා බහුතරයක් ඇතිකිරීමට මෙමගින් ඔහුට හැකිවිය. "කඩ්ඩ" පිළිබද ප්රශ්නය පැනනැගෙන්නේ මෙතැන් පටන්ය. කෙසේනමුත් බණ්ඩාරනායකගේ දරුවන් තිදෙනාම ඉංග්රීසි බසින් අධ්යාපනය ලැබීමට විදෙස්රටවලට යැවූයේ ශ්රී ලංකාව ඔවුන්ගේ බූදලය සේ සිතාගෙනය. එහෙත් ඕලමොට්ටලයන් වූ ඔවුන් එකෙක්වත් අධ්යාපනය හමාර කලේ නැත. සිංහල ජාතික භාෂාව කිරීම නිසා පාර්ලිමේන්තුව තුල දමිල පීඩනයක් ඇතිවීම හේතුවෙන් පසුව බණ්ඩාරනායක විසින් ශ්රී ලංකාවේ ජාතික භාෂාව සිංහල හා දෙමළ බවට පත්කළේය. භාෂාවන් දෙකක් ජාතික භාෂාවන් බවට පත්වූ ප්රථම හා එකම රට ශ්රී ලංකාව බවට ඉතිහාසයේ නම සනිටුහන් කරගන්නා ලදී. බණ්ඩාරනායක බලය ලබාගත්තේ,ජාතික ඇදුමින් සැරසී යුරෝපීය පයිප්පය කටේ ගසාගෙන, හැඳි ගෑරැප්පු වලින් කිරිබත් කමින්,සඝ,වෙද,ගුරු,ගොවි,කම්කරු යනුවෙන් තම කූට ප්රචාරණ යාන්ත්රණය ගෙනයමින්, සාමාන්ය නිර්ධන පන්තියේ ජනතාවගේ කරමතිනි. ඔහු එදා නිදහස් අධ්යාපනය සිංහලයට පෙරලා කල කොඩිවිනයේ ප්රතිඵල තවමත් ලැබෙමින් පවතී. සිංහල බස අපගේ මවු බස වුවද එය භාවිත වන්නේ අපගේ කුඩා දිවයින තුල පමණි. එමගින් ජාත්යන්තරයට යාමට නොහැක.බොහෝ පිරිසකට "කඩ්ඩ " අදටත් ප්රශ්නයකි. රැකියාවක් සදහා බොහෝදෙනෙකුට ඇති බාධකය ඉංග්රීසිය. වැඩිදුර අධ්යාපනය හැදෑරීමේදී බොහෝදෙනෙකුට ඇතිවන බාධකයද එයයි.විදේශිකයන් හා උරෙනුර ගැටීමේදී බුද්ධිමත් ලංකිකයන් බොහෝ දෙනෙකුට ඇති ප්රශ්නය අනෙකක් නොව භාෂාවයි. ලාංකිකයන් ඉංග්රීසි භාෂාවෙන් එකල මෙන් අධ්යාපනය ලැබුවේ නම් ජාත්යන්තරය හමුවේ ආත්මවිශ්වාසයෙන් මුහුණදෙනු නිසැකය. බණ්ඩාරනායක නමැති කලුසුද්දා කලේ උන්ගේ පන්තියට අයිති වරප්රසාද සාමාන්ය ජනතාවට ලැබීම වැලැක්වීම සදහා භාෂාව නමැති බාධකය යොදා නිදහස් අධ්යාපනයේ අගය බාල්දු කිරීමය. මෙය නිවැරදි කිරීමට කිසිදු වගකිවයුත්තෙකුගේ අවදානයක් මේ දක්වා යොමුනොවීම අවාසනාවට කරුණකි.
මුල් පිටපත - විශ්ව ගැමුණු ප්රියංකර
සංස්කරණය - නවෝද් වීරසිංහ
ඉංග්රීසි නොදන්නා බහුතරයක් ඇතිකිරීමට මෙමගින් ඔහුට හැකිවිය. "කඩ්ඩ" පිළිබද ප්රශ්නය පැනනැගෙන්නේ මෙතැන් පටන්ය. කෙසේනමුත් බණ්ඩාරනායකගේ දරුවන් තිදෙනාම ඉංග්රීසි බසින් අධ්යාපනය ලැබීමට විදෙස්රටවලට යැවූයේ ශ්රී ලංකාව ඔවුන්ගේ බූදලය සේ සිතාගෙනය. එහෙත් ඕලමොට්ටලයන් වූ ඔවුන් එකෙක්වත් අධ්යාපනය හමාර කලේ නැත. සිංහල ජාතික භාෂාව කිරීම නිසා පාර්ලිමේන්තුව තුල දමිල පීඩනයක් ඇතිවීම හේතුවෙන් පසුව බණ්ඩාරනායක විසින් ශ්රී ලංකාවේ ජාතික භාෂාව සිංහල හා දෙමළ බවට පත්කළේය. භාෂාවන් දෙකක් ජාතික භාෂාවන් බවට පත්වූ ප්රථම හා එකම රට ශ්රී ලංකාව බවට ඉතිහාසයේ නම සනිටුහන් කරගන්නා ලදී. බණ්ඩාරනායක බලය ලබාගත්තේ,ජාතික ඇදුමින් සැරසී යුරෝපීය පයිප්පය කටේ ගසාගෙන, හැඳි ගෑරැප්පු වලින් කිරිබත් කමින්,සඝ,වෙද,ගුරු,ගොවි,කම්කරු යනුවෙන් තම කූට ප්රචාරණ යාන්ත්රණය ගෙනයමින්, සාමාන්ය නිර්ධන පන්තියේ ජනතාවගේ කරමතිනි. ඔහු එදා නිදහස් අධ්යාපනය සිංහලයට පෙරලා කල කොඩිවිනයේ ප්රතිඵල තවමත් ලැබෙමින් පවතී. සිංහල බස අපගේ මවු බස වුවද එය භාවිත වන්නේ අපගේ කුඩා දිවයින තුල පමණි. එමගින් ජාත්යන්තරයට යාමට නොහැක.බොහෝ පිරිසකට "කඩ්ඩ " අදටත් ප්රශ්නයකි. රැකියාවක් සදහා බොහෝදෙනෙකුට ඇති බාධකය ඉංග්රීසිය. වැඩිදුර අධ්යාපනය හැදෑරීමේදී බොහෝදෙනෙකුට ඇතිවන බාධකයද එයයි.විදේශිකයන් හා උරෙනුර ගැටීමේදී බුද්ධිමත් ලංකිකයන් බොහෝ දෙනෙකුට ඇති ප්රශ්නය අනෙකක් නොව භාෂාවයි. ලාංකිකයන් ඉංග්රීසි භාෂාවෙන් එකල මෙන් අධ්යාපනය ලැබුවේ නම් ජාත්යන්තරය හමුවේ ආත්මවිශ්වාසයෙන් මුහුණදෙනු නිසැකය. බණ්ඩාරනායක නමැති කලුසුද්දා කලේ උන්ගේ පන්තියට අයිති වරප්රසාද සාමාන්ය ජනතාවට ලැබීම වැලැක්වීම සදහා භාෂාව නමැති බාධකය යොදා නිදහස් අධ්යාපනයේ අගය බාල්දු කිරීමය. මෙය නිවැරදි කිරීමට කිසිදු වගකිවයුත්තෙකුගේ අවදානයක් මේ දක්වා යොමුනොවීම අවාසනාවට කරුණකි.
මුල් පිටපත - විශ්ව ගැමුණු ප්රියංකර
සංස්කරණය - නවෝද් වීරසිංහ